Αναζήτηση για

Στην ενότητα


Επιλέξτε γράμμα
Αναζήτηση όρου

Έτος    
Άρειος Πάγος 4/2010 (Ποιν. - Ολομ.)

Στοιχεία του αδικήματος του άρ. 291 ΠΚ· υποκειμενικά απαιτείται δόλος, έστω και ενδεχόμενος. – Έννοια “άμεσου δόλου” γενικά και επί διαταράξεως της ασφάλειας της υδάτινης συγκοινωνίας ειδικότερα. – Έννοια “ενδεχόμενου δόλου”· η διαπίστωση της συνδρομής του χρήζει ειδικής αιτιολογίας. – Έννοια “αποδοχής του εγκληματικού αποτελέσματος” επί ενδεχομένου δόλου. – Ποιο δύναται να είναι το ενεργητικό υποκείμενο του αδικήματος της διατάραξης της ασφάλειας της υδάτινης συγκοινωνίας. – Στοιχεία του εκ του άρ. 15 ΠΚ προβλεπόμενου διά παραλείψεως τελουμένου εγκλήματος. – Προϋπόθεση εφαρμογής της διάταξης του άρ. 15 ΠΚ είναι η ύπαρξη ιδιαίτερης νομικής υποχρέωσης· πηγές αυτής. – Στοιχεία της εξ αμελείας πρόκλησης ναυαγίου. – Στοιχεία ανθρωποκτονίας και σωματικής βλάβης εξ αμελείας. – Όταν η ανθρωποκτονία τελείται διά παραλείψεως ή αποτελεί σύνολο συμπεριφοράς τότε για την θεμελίωσή της απαιτείται η συνδρομή των όρων της προαναφερθείσας διατάξεως του άρ. 15 ΠΚ. – Έννοια “συνειδητής” και “μη συνειδητής” αμέλειας. – Πώς κρίνεται η ευθύνη για τα παραπάνω αδικήματα επί συνδρομής της αμέλειας πλειόνων. – Συρρέουν αληθώς κατ’ ιδέαν οι περισσότερες ανθρωποκτονίες ή σωματικές βλάβες που προκάλεσε εκ της μίας αμελούς πράξης του ο ίδιος δράστης. – Το είδος της συρροής μεταξύ του κατ’ άρ. 291 ΠΚ αδικήματος και της εξ αυτού επελθούσας ανθρωποκτονίας και σωματικής βλάβης εξ αμελείας στασιάζεται στην επιστήμη και στην νομολογία, υποστηρίζεται δε τόσο η άποψη περί αληθούς κατ’ ιδέαν συρροής όσο και αυτή περί φαινομένης κατ’ ιδέαν συρροής τους. – Κατά την κρατήσασα στην παρούσα Ολομέλεια γνώμη, μεταξύ των επίμαχων αδικημάτων υφίσταται φαινομένη μεν συρροή (σχέση απορρόφησης), εφόσον οι επερχόμενοι θάνατοι ή οι σωματικές βλάβες προκλήθηκαν από μόνη την πράξη της κακουργηματικής διατάραξης της ασφάλειας της υδάτινης συγκοινωνίας, αληθής δε όταν αυτά συνιστούν αποτέλεσμα άλλης, αμελούς και ανεξάρτητης ενέργειας του δράστη. – Αναιρείται, λόγω εσφαλμένης ερμηνείας και εφαρμογής ουσιαστικής ποινικής διατάξεως, η προσβαλλόμενη απόφαση κατά το μέρος της με το οποίο καταδικάσθηκε, μεταξύ άλλων, για διατάραξη της ασφάλειας της υδάτινης συγκοινωνίας με ενδεχόμενο δόλο σε αληθή συρροή με τις εκ της εν λόγω πράξεως εξ αμελείας προκληθείσες ανθρωποκτονίες και σωματικές βλάβες ο αναιρεσείων (πλοίαρχος), ο οποίος, κατά παράβασιν σωρείας διατάξεων της ναυτικής νομοθεσίας, δεν έλαβε τα αναγκαία προληπτικά μέτρα για την ασφάλεια του πλου και την αντιμετώπιση οποιουδήποτε κινδύνου θα μπορούσε να ανακύψει κατά την διάρκειά του, με αποτέλεσμα την πρόσκρουση του πλοίου σε βραχονησίδες, την βύθισή του, τον θάνατο 80 ατόμων και τον τραυματισμό άλλων 67· η καταδίκη (ως προς αυτό το μέρος της προσβαλλομένης) είναι εσφαλμένη, διότι, καίτοι η ευθύνη για τις προξενηθείσες ανθρωποκτονίες και σωματικές βλάβες αποδίδεται ειδικότερα στην, μετά την πρόσκρουση στις βραχονησίδες, παράλειψη του ανωτέρω κατηγορουμένου να σημάνει τον συναγερμό γενικής καταστάσεως ανάγκης, ώστε να εκκενωθεί έγκαιρα το πλοίο, εντούτοις, η εν λόγω (εκ μη συνειδητής αμέλειας) παράλειψη επακολούθησε μεν της πρόσκρουσης, προηγήθηκε ωστόσο της βύθισης του πλοίου και συνακόλουθα του ναυαγίου, επομένως δεν συνιστά μεταγενέστερη και αυτοτελή “της διατάραξης της ασφάλειας της συγκοινωνίας” πράξη του αναιρεσείοντος, αλλά αποτελεί τμήμα της, οι δε ανθρωποκτονίες και σωματικές βλάβες που εξ αυτής προκλήθηκαν συρρέουν φαινομενικώς με το αδίκημα του άρ. 291 παρ. 1 περ. γ΄ ΠΚ και απορροφώνται από το τελευταίο. – Κατά την γνώμη της μειοψηφίας, ο σχετικός λόγος αναιρέσεως είναι απορριπτέος, αφού οι ως άνω πράξεις τελούν σε αληθή συρροή με την κακουργηματική διατάραξη της ασφάλειας της υδάτινης συγκοινωνίας, δεδομένου ότι α) στηρίζονται σε διαφορετικά πραγματικά περιστατικά, β) διαφοροποιείται τόσο το αντικείμενο αποδοχής του δράστη όσο και το προστατευόμενο έννομο αγαθό εκάστης εκ των αντιστοίχων διατάξεων και γ) οι σωματικές βλάβες δεν καλύπτονται από την γραμματική διατύπωση των περ. β΄ και γ΄ του άρ. 291 ΠΚ. – Κατ’ άλλη μειοψηφούσα γνώμη, η πράξη του άρ. 291 παρ. 1 περ. γ΄ ΠΚ συρρέει φαινομενικώς με την πρώτη προκληθείσα ανθρωποκτονία ή σωματική βλάβη εξ αμελείας, αληθώς δε με τις τυχόν επακολουθούσες τοιαύτες. – Η παραγραφή συνιστά θεσμό δημόσιας τάξης, εξεταζόμενο (και) αυτεπαγγέλτως από το δικαστήριο σε κάθε στάση της δίκης, ακόμη και στον Άρειο Πάγο, ο οποίος, σε περίπτωση που διαπιστώσει την συμπλήρωση του χρόνου παραγραφής, υποχρεούται να αναιρέσει την απόφαση και να παύσει οριστικά την ποινική δίωξη, εφόσον η αίτηση αναιρέσεως είναι παραδεκτή και περιέχει έναν τουλάχιστον παραδεκτό και βάσιμο λόγο. – Παύει λόγω παραγραφής η ποινική δίωξη για τις πλημμεληματικού χαρακτήρα ανθρωποκτονίες και σωματικές βλάβες εξ αμελείας που προκλήθηκαν από την βύθιση του επίμαχου πλοίου. – Αντίθετη μειοψηφούσα γνώμη.

Η ως άνω απόφαση δημοσιεύθηκε σε ΠοινΧρ 2010, 719, με αντίθετη μειοψηφία και παρατηρήσεις Κ. Βαθιώτη.