Το τεκμήριο αθωότητας, ακρογωνιαίος λίθος του δικαστικού συστήματος και μύθος της ποινικής δικαιοσύνης, τίθεται σήμερα, περισσότερο από ποτέ, ενώπιον της πρόκλησης ενσωμάτωσής του στην εθνική έννομη τάξη. Στη μελέτη εξετάζεται το ζήτημα της σύγχρονης πρόκλησης δημιουργίας ενός αποδεκτού πεδίου προστατευτικής εμβέλειας και, εν συνεχεία, της ορθής και αποτελεσματικής λειτουργίας του εντός των εννόμων τάξεων των κρατών-μελών της διευρυμένης Ευρώπης. Το τεκμήριο, ήδη προ δεκαετιών κατοχυρωμένο από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ενδυναμώνεται θεσμικά και κανονιστικά με τη θέσπιση της πρόσφατης Οδηγίας (ΕΕ) 2016/343 της 9ης Μαρτίου 2016 «για την ενίσχυση ορισμένων πτυχών του τεκμηρίου αθωότητας και του δικαιώματος παράστασης του κατηγορουμένου στη δίκη του στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας». Πρόκληση, ωστόσο, αποτελεί η ουσιαστική ενσωμάτωση στην εθνική έννομη τάξη του κανόνα του τεκμηρίου, πέραν της τυπικής μεταφοράς της Οδηγίας, ενόψει των εγγενών και εξωγενών στοιχείων που το αποδυναμώνουν. Η ίδια η φύση του τεκμηρίου, η έλλειψη πολιτικού και δογματικoύ consensus που απαιτείται για την καθιέρωση της ομοιομορφίας του, καθώς και το πρόσφατο νομολογιακό πλαίσιο, σε συνδυασμό με τη συγκυρία της πολυδιάστατης κρίσης και τρομοκρατικής απειλής, θέτουν εν αμφιβόλω την ισχύ του, εγείροντας προβληματισμό ως προς την τελική ευόδωση της εν λόγω ενσωμάτωσης υπέρ του διωκομένου και της δικαιοσύνης.
